بیماری صرع که با اختلال در عملکرد سلول‌های عصبی مغز همراه است، باعث ایجاد تشنج یا دوره‌هایی از رفتار و احساس غیر عادی برای فرد می‌شود که گاهی اوقات می‌تواند با از دست دادن هوشیاری یا غش کردن برای فرد همراه باشد. علائم صرع در افراد می‌تواند بسیار متفاوت باشد. برخی افراد دچار این مشکل به سادگی برای چند ثانیه در طول صرع به یک نقطه خالی زل می‌زنند، در حالی که سایر افراد با تکان‌های شدید و تکراری دست‌ها و پاهای خود در هنگام حمله بیماری مواجه می‌گردند.

تقریباً ۱۰ درصد افراد بدون عامل محرک دچار تشنج ساده می‌شوند. به هر حال، ایجاد شرایط تشنج همواره به معنی ابتلای فرد به صرع نیست. در این شرایط حداقل دو مورد حمله لازم است تا ابتلا به صرع برای فرد تشخیص داده شده و از روش‌های درمان عصبی برای وی استفاده شود.

انواع مختلف صرع و علائم آن

بیماری صرع به دو نوع اصلی عمومی و کانونی (که در اصطلاح به آن پارتیال می‌گویند) طبقه‌بندی می‌شود. در صورت ابتلای فرد به بیماری صرع، معمولاً حالت‌های مشابه تشنج برای وی به صورت مکرر ایجاد می‌شود. به هر حال، برخی از افراد ممکن است با حالت‌های مختلف تشنج در زمان‌های خاص مواجه شوند.

صرع عمومی

این شرایط در صورتی ایجاد می‌شود که یک فعالیت الکتریکی غیر عادی بر تمام مغز یا بخش عمده آن تاثیر گذارد. علائم این مشکل عمومی بوده و بخش زیادی از بدن را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. انواع مختلف این مشکل به شرح زیر هستند:

تشنج تونیک- کلونیک (رایج‌ترین نوع تشنج). باعث ایجاد سفتی در کل بدن شده و کاهش سطح هوشیاری و لرزش بدن را به همراه دارد.
تشنج پنهان. باعث کاهش سطح هوشیاری فرد به میزان محدود می‌شود. این حالت تشنج باعث زمین خوردن فرد نمی‌شود و فقط چند ثانیه ادامه می‌یابد. این مشکل در اکثر مواقع برای کودکان ایجاد می‌شود.
تشنج میوکلونیک. در نتیجه انقباض ناگهانی عضلات ایجاد شده و تکان ماهیچه را به همراه دارد.
تشنج تونیک. باعث کاهش سطح هوشیاری فرد به میزان محدود، گرفتگی و خشکی عضلات، و زمین خوردن می‌شود.
تشنج آتونیک. باعث لنگیدن و غش کردن فرد شده و اغلب فقط با کاهش سطح هوشیاری به میزان محدود همراه است.

صرع کانونی

در موارد ابتلا به صرع کانونی اختلال در فعالیت‌های الکتریکی در یک نقطه مغز آغاز شده و در همان نقطه باقی می‌ماند. بنابراین، در این حالت فرد علائم تشنج را در نقاط خاص بدن با توجه به نقطه تحریک شده از مغز مشاهده خواهد کرد. صرع کانونی دارای حالت‌های اصلی به شرح زیر است:

تشنج کانونی ساده. در این حالت فرد با تکان‌های عضله یا احساسات عجیب در یک دست یا یک پا مواجه می‌شود. این مشکل می‌تواند مزه غیر عادی یا احساس سوزن سوزن یا مور مور شدن در یک نقطه از بدن را برای فرد به همراه داشته باشد. این شرایط باعث از دست دادن هوشیاری فرد نمی‌شود.
تشنج کانونی پیچیده. این شرایط معمولاً در یک نقطه از مغز (به نام لوب گیجگاهی) شروع شده اما امکان مشاهده آن در همه نقاط مغز وجود دارد. در نتیجه این وضعیت رفتار فرد برای چند ثانیه تا چند دقیقه عجیب خواهد بود. برای مثال، این شرایط می‌تواند باعث شود فرد با یک جسم فعالیت‌های عجیب انجام دهد، نامفهوم صحبت کند، یا بی‌هدف در خانه حرکت نماید. این شرایط همچنین می‌تواند باعث ایجاد احساسات عجیب همچون ترس برای فرد شده و مشکلات بینایی یا ادراکی برای فرد به همراه داشته باشد.
توجه داشته باشید گاهی اوقات تشنج کانونی می‌تواند به تشنج عمومی تبدیل شود که در اصطلاح به آن تشنج عمومی ثانویه گفته می‌شود.

چه عواملی باعث ابتلا به صرع می‌شود؟

صرع با دلایل ناشناخته (صرع ایدیوپاتیک)
در بسیاری از موارد، هیچ دلیل مشخصی نمی‌توان برای بیماری صرع پیدا کرد. در این شرایط فعالیت الکتریکی غیر عادی در مغز به دلایل ناشناخته ایجاد شده و دلیل شروع این شرایط یا ادامه یافتن آن مشخص نیست. عوامل ارثی (ژنتیک) می‌توانند در برخی از موارد در ارتباط با این مشکل تاثیرگذار باشند. افرادی مبتلا به صرع ایدیوپاتیک معمولاً مشکلات دیگر مغزی ندارند.

صرع نشانه‌دار

در برخی موارد، یک مشکل یا آسیب خاص مغزی باعث ابتلا به صرع می‌شود. برخی از این مشکلات در هنگام تولد برای کودک ایجاد شده و برخی از آنها در سایر مراحل زندگی ایجاد می‌شوند. این مشکل دارای بسیاری دلایل همچون موارد زیر است:

ایجاد بافت اسکار در یک نقطه از مغز
وارد شدن ضربه به سر
سکته مغزی
فلج مغزی
برخی سندرم‌های ژنتیک
رشد تومورهای مغزی
عفونت مغز در نتیجه ابتلا به مننژیت و انسفالیت مغزی
این شرایط می‌تواند باعث وارد شدن آسیب به سلول‌های مغزی شده و ابتلا به صرع را برای فرد به همراه داشته باشد. برخی از این عوامل باعث ایجاد مشکلات دیگر به غیر از صرع برای فرد نمی‌شود. این شرایط در حالی است که در سایر موارد، عامل تحریک کننده می‌تواند باعث ایجاد سایر مشکلات یا ناتوانی‌ها برای فرد (علاوه بر بیماری صرع) شود.