سرگیجه

 سرگیجه بیشتر از اینکه یک بیماری باشد یک علامت محسوب می شود و یکی از علل شایع مراجعه بیماران به متخصص مغز و اعصاب می باشد.

سرگیجه چیست؟

سرگیجه حقیقی احساسی است که در آن شخص حس می کند خودش یا محیط اطرافش می چرخند یا حرکت می کنند.

 تفاوت سرگیجه حقیقی و سرگیجه کاذب چیست؟

در مقابل سرگیجه حقیقی (True vertigo)، علامت شایع دیزینس (Dezzines) را داریم که در واقع احساس سبکی سر و یا علت سیاهی رفتن چشمها به خصوص موقع تغییر پوزیشن مثلا از حالت نشسته به ایستاده یا دراز کشیدن است. افراد مبتلا به دیزینیس با شکایت سرگیجه به پزشک مراجعه می کنند ولی با شرح حال و معاینه معمولا مشخص می شود که آیا بیمار مبتلا به سرگیجه واقعی است یا نه، علت سرگیجه کاذب می تواند عصبی باشد و پزشک نورولوژیست با بررسی بیمار و پرسش سوالاتی مانند وجود سرگیجه در خواب و … شرح حال بیمار را کامل می کند.

سرگیجه عصبی کاذب چیست؟

بیشترین و شایعترین نوع سرگیجه کاذب، سرگیجه عصبی است و منشا این نوع سرگیجه اضطراب، استرس و افسردگی است و از علائم آن می توان به احساس سبکی و گیجی در بیمار اشاره کرد که بیمار باید جهت تشخیص سرگیجه عصبی به پزشک مراجعه کند  .

علائم سرگیجه

سرگیجه می تواند یک احساس خفیف گیجی و یا سبکی سر باشد و یا آنقدر سرگیجه شدید باشد که موجب عدم تعادل و حتی افتادن فرد شود و شخص را از فعالیتهای روزانه بازدارد .

سرگیجه بسته به علت ایجاد آن به دو نوع پریفرال (محیطی) و سنترال (مرکزی) تقسیم می شود. معموvertigo2.jpgلا سرگیجه محیطی بر خلاف سرگیجه مرکزی ، منشا مغزی ندارد و عمدتا مربوط به اختلال وستبولی گوش می باشد.

سرگیجه محیطی معمولا کوتاه است و با تغییر ناگهانی وضعیت سر ایجاد شده و با ثابت ماندن فرد در عرض چند ثانیه از بین می رود و ممکن است با تهوع و استفراغ همراه باشد که معمولا در عفونت های حاد گوش میانی (اوتیت مدیا) و جابه جایی مایع درون گوش میانی معمولا بعد از ضربه شدید به سر دیده می شود ؛ ولی ممکن است در نوریت وستبولار گوش که در واکنش به عفونتهای ویروسی حاد ایجاد می شود تا چند روز هم طول بکشد.

سرگیجه مرکزی معمولا پوزیشنال (وابسته به موقعیت) نیست و به تغییر وضعیت فرد ارتباط چندانی ندارد طولانی تر است و احتمال دارد همراه با علائم دیگر مثل عدم تعادل، دوبینی، افتادن و علائم دیگر مربوط به درگیری سیستم تعادل در مغز باشد

علل سرگیجه چیست؟

از علل مهم سرگیجه مرکزی می توان به میگرن، سکته مغزی ( به خصوص اگر شروع علائمی ناگهانی داشته باشد)، ام اس یا حتی بعضی تومورهای مغز و خونرسانی ناکافی عروق ورتبروبازیلار مغز اشاره کرد

تشخیص سرگیجه

با وجود تمام موارد ذکر شده گاهی تشخیص نو ع محیطی و مرکزی از روی شرح حال بیمار راحت نیست و با معاینات دقیق نورولوژیک توسط یک متخصص مغز و اعصاب و تستهای تشخیصی، علت صحیح سرگیجه تشخیص داده می شود و با توجه به اینکه درمان سرگیجه با توجه به علت زمینه ای آن صورت می گیرد تشخیص صحیح بسیار مهم است.

از تستهای تشخیصی که برای سرگیجه بکار می رود:

‏MRIمغز که ساختمان مغز را نشان می دهد و سونوگرافی داپلر ترانس کرانیال مغز (TCD & ECD) که خونرسانی قسمت خلفی مغز را که اختلال آن در ایجاد سرگیجه و عدم تعادل نقش دارد را نشان می دهد.

در مواردی که متخصص مغز و اعصاب با توجه به شرح حال، معاینات نورولوژیک و روشهای پاراکلینیک، علت ارگانیک مغزی را پیدا نکرد بیمار را جهت ارزیابی سیستم تعادلی و وستیبولى مربوط به ساختمان گوش میانی به متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع می دهد.

درمان سرگیجه

درمان سرگیجه هم به صورت علامتى با داروهای آنتی هیستامین مثل بتا سرک انجام می شود که روی هر دو نوع سرگیجه محیطی و مرکزی موثر است ولی درمان اساسی آن با توجه به علت زمینه ای سرگیجه انجام می شود.با توجه به اهمیت علل ارگانیک مغزی سرگیجه در صورتیکه سرگیجه را تجربه کردید بهتر است جهت بررسی بیشتر به یک متخصص مغز و اعصاب خوب مراجعه کنید .

سرگیجه منیر چیست؟

از علت های سرگیجه بیماری مربوط به درگیری استخوانچه های گوش داخلی بنام منیر(Meniere’s Disease) می باشد که علائم این بیماری سرگیجه، وز وز گوش، کاهش شنوایی و گاهی افتادن های ناگهانی را نشان می دهد.متخصص سرگیجه بعد از تشخیص این سرگیجه، بیمار را جهت درمان به متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع می دهد.رژیم کم نمک در کاهش علائم می تواند موثر باشد.