سکته مغزی استروک – stroke چیست؟

سکته مغزی هنگامی اتفاق می افتد که خون رسانی قسمتی از مغز دچار اختلال می شود ودر نتیجه اکسیژن ومواد غذایی به سلول های مغزی نرسد.اگر این پروسه چند دقیقه طول بکشد سلول های مغزی (نورون ها) دچار اختلال شدید برگشت ناپذیر عملکرد شده و فانکشن خود را از دست می دهد.

سکته مغزی یک اورژانس نورولوژی است و اگر به موقع و سریع تشخیص داده ودرمان شود از صدمه جدی نورن های مغزی جلوگیری می شود.

خبر خوب این است که سکته مغزی در بسیاری موارد قابل پیشگیری وحتی درمان است ومقدار کمی از بیماران دراثر سکته مغزی می میرند.

سکته مغزی به دو نوع خونریزی دهنده(هموراژیک) و غیر خونریزی (ایسکمیک) تقسیم می شود.بیشتر سکته های مغزی (حدود۸۵%)از نوع ایسکمیک هستند که در اثرگرفتگی مغزی دراثرپلاک یا لخته ایجاد شده در رگ های بزرگ مغز ایجاد می شود نوع خونریزی دهنده اکثرا در افزایش ناگهانی فشار خون و پاره شدن دیواره رگ و ورود خون به نسج مغز ایجاد می شود که به طور کلی خطرناکتر از نوع ایسکمیک است و البته به وسعت خونریزی و منطقه درگیرمغز هم بستگی دارد.

علائم و نشانه های سکته مغزی

بسته به این که کدام قسمت از مغز دچار اختلال خون رسانی شده باشد علائم و نشانگر متفاوت است ولی به طور کلی شروع حاد و ناگهانی ( sudden on set) مشخصه اول استروک است که در اثر اختلال ناگهانی خون رسانی مغز ایجاد می شود.

۱)اختلال در صحبت کردن.

در بعضی موارد شخص کلمات نابجا به کار می برد

۲)فلج یا بی حسی عضلات نیمه صورت یا اندام های یک طرف (همی پارزی) افتادگی گوشه لب و شل شدن ویا اختلال حس اندام های یک سمت بدن می تواند رخ دهد.

۳)اختلال در دید یک یا هردو چشم که می تواند به صورت اختلال در یک طرف میدان بینایی هر دو چشم یا دو بینی باشد(نیمه چپ یا راست را درست نمی بیند).

۴)سردرد شدیدد و ناگهانی که همراه با تهوع و استفراغ و یا اختلال سطح هوشیاری و گیجی باشد و معمولا نشانه خونریزی مغزی است.

۵)اختلال در راه رفتن به صورت عدم تعادل یا کشیده شدن پای یک سمت

۶)سرگیجه و افتادن ناگهانی

فاکتور های خطر سکته مغزی (risk factors)

بیشتر فاکتور های خطر که ریسک سکته مغزی را افزایش می دهد همان فاکتور های خطر سکته قلبی هستند.

۱)چاقی و اضافه وزن

۲)عدم تحرک و نداشتن فعالیت فیزیکی

۳)مصرف زیاد مشروبات الکلی

۴)مصرف مواد مخدر و روان گردان مثل کوکائین و متامصامین و شیشه

۵)فشار خون بالای کنترل نشده سیستولیک بالای ۱۴۰mmhg و دیاستولیک بالای ۹۰mmhg (BP>140/90)

۶)مصرف سیگار و قرار گرفتن در معرض دود سیگار (passive smoker)

۷)کلسترول بالا (LDL)

۸) دیابت

۹)آپنه انسدادی خواب (sleep apnea) که باعث کاهش اکسیژن رسانی به مغز به صورت متناوب ودر خواب می شود.

۱۰)بیماری های قلبی و عروقی به خصوص آریتمی ضربان قلب نامنظم (AF)

۱۱)سن بالا (شاید بتوان گفت افزایش سن مهم ترین ریسک فاکتور سکته مغزی محسوب می شود بعد از ۵۵ سالگی به ازای هر ریسک استروک ۲ برابر می شود نیمی از مارد استروک بین سنین ۷۰ تا ۷۵ سال اتفاق می افتد.